Świat zmienia się z dużą szybkością a czynnikiem, który przyspieszył zmiany regulacyjne i rynkowe, stały się nowe technologie. Jednym z działań dokonywanych na rynku finansowym jest celowe przenoszenie działalności finansowej do takich jego rejonów, które charakteryzują się zliberalizowanymi regulacjami lub w ogóle nie są regulowane. Banki, które omijają zaostrzone normy ostrożnościowe, realizują część usług za pośrednictwem powiązanych z nimi podmiotów shadow banking. Dotyczy to np. udzielania pożyczek. Gospodarka 4.0. stopniowo staje się naszą codzienną rzeczywistością, rozwija się arbitraż regulacyjny i coraz więcej banków w swoich długofalowych planach strategicznych wspiera procesy transformacyjne przedsiębiorstw dostosowujących się do wymogów czwartej rewolucji przemysłowej.
Możliwości stosowania arbitrażu regulacyjnego
Regulacje nadzorcze i sposoby działania instytucji nadzorczych z jednej strony stanowią pomoc dla banków, a z drugiej nakładają ograniczenia w dziedzinie wdrażania nowych technologii, a także osłabiają ich konkurencyjność w stosunku do nielicencjonowanych firm oferujących usługi finansowe. Arbitraż regulacyjny opiera się na wykorzystywaniu różnic w stopniu uregulowania działalności bankowej i parabankowej. Jeżeli bank utworzy spółkę udzielającą pożyczek i kredytów, tak naprawdę daje sobie możliwość przyznawania pożyczek i kredytów ryzykownym klientom bez konieczności weryfikowania tego zwiększonego ryzyka kredytowego przez nadzorców i nie są to działania sprzeczne z prawem.
Arbitraż regulacyjny może stać się dobrym rozwiązaniem dla firm technologicznych działających w internecie ze względu na możliwość wyboru państwa o najlepszych warunkach rozwoju (przepisach regulacyjnych, procesie stosowania prawa i charakterystyce regulatora) jako swojej siedziby i prowadzenie działalności w całej UE. W niektórych krajach unijnych kładzie się większy nacisk na walkę z nadużyciami i na kontrolę, w innych na ułatwienia sprzyjające powstawaniu nowych firm. W pierwszym przypadku nie ma uproszczonych zasad dla początkujących przedsiębiorstw, w drugim można poruszać się w „piaskownicy regulacyjnej” dla start-upów.
Regulacje bazylejskie – normy ostrożnościowe
Od czasu ostatniego kryzysu finansowego w latach 2007-2009, który pokazał słabości w obowiązujących standardach regulacyjnych, w 2010 roku Komitet Bazylejski wprowadził nowe normy ostrożnościowe. Banki przeszły reorganizację zmieniając swoją strukturę kapitałową, ofertę produktów, obecność geograficzną oraz ocenę ryzyka i kosztów, aby zwiększyć bezpieczeństwo sektora bankowego i tym samym zrezygnowały z części usług finansowych i klientów tych usług, nie pasujących do nowych modeli biznesowych. Przed kryzysem banki w głównej mierze zarządzały aktywami w kierunku uzyskania coraz wyższych stóp procentowych, ponieważ łatwo mogły uzyskać tani kapitał. Kryzys ujawnił wyczerpanie finansowania hurtowego. Regulacje bazylejskie traktują restrykcyjnie aktywa o wysokim ryzyku i zachęcają banki do posiadania nisko rentownych aktywów płynnych.
autor. Agnieszka Góralczyk
fot. fotolia