Każdy kto bierze ślub musi liczyć się z tym, że od tego momentu pomiędzy małżonkami tworzy się wspólność majątkowa małżeńska. Składa się ona z kilku rodzajów dochodów. Majątek ten można jednak w czasie trwania małżeństwa podzielić. Z udziałem notariusza, przed sądem lub samemu na podstawie zawartej umowy.
Wygrana na loterii to też wspólny majątek
To Kodeks rodzinny szczegółowo reguluje zakres składu majątku wspólnego małżonków, ale dla uproszczenia można stwierdzić, że zalicza się do niego wszystko to, do czego prawa zostały nabyte w czasie trwania małżeństwa. I nie ma tu znaczenia, w jaki sposób do tego doszło. Takim majątkiem wspólnym może być również to, czego właścicielami stali się małżonkowie na przykład w wyniku wygranej w Lotto.
Ale gdy nie ma takich miłych niespodzianek, to generalnie w skład majątku wspólnego wchodzą wynagrodzenia za pracę na etacie lub wynikające z innej działalności zarobkowej. Składają się na niego również środki zgromadzone na rachunku otwartym lub pracowniczym funduszu emerytalnym. Są nim także własności i inne prawa rzeczowe nabyte w trakcie trwania małżeństwa za środki pochodzących z majątku wspólnego. Chodzi między innymi o użytkowanie, użytkowanie wieczyste czy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Do majątku wspólnego zalicza się też udziały i akcje w spółkach kapitałowych, kupione w czasie obowiązywania wspólnoty majątkowej.
Najlepiej na piśmie
Każdy z małżonków może dążyć do przeprowadzenia podziału majątku wspólnego. Prawo dopuszcza kilka metod jego wykonania i zezwala na objęcie nim całego majątku wspólnego lub – z ważnych powodów – wyłącznie jego jakiejś części.
Gdy małżonkowie są zgodni, w jaki sposób taki majątek zostanie podzielony, to najprostszym i najlepszym rozwiązaniem jest przeprowadzenie tego na drodze umowy działowej. Można ją zawrzeć w dowolnej formie, ale wskazane jest, aby zrobić to pisemnie. Dla każdej ze stron będzie to zabezpieczenie, gdyby po jakimś czasie, któryś z małżonków zmienił na przykład swoje wcześniejsze stanowisko.
Forma pisemna takiego podziału i potwierdzona dodatkowo aktem notarialnym jest natomiast obowiązkowa, gdy na przykład w skład majątku wspólnego wchodzi jakakolwiek nieruchomość. I nie ma tu znaczenia, czy chodzi o ziemię, budynek, prawo do użytkowania wieczystego lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Jeżeli w dzielonym majątku znajduje się firma, przedsiębiorstwo lub udziały i akcje spółek kapitałowych, to umowa taka również musi być sporządzona pisemnie, a podpisy małżonków poświadczone przez notariusza.
Ze sporami do sądu
Wszelkie spory lub rozbieżności dotyczące podziału wspólnego majątku najlepiej i najbezpieczniej rozstrzygać przy udziale sądu. Może to być na przykład – cały czas w niewielkim stopniu wykorzystywany – sąd polubowny, czy też sąd powszechny, czyli państwowy. Każdy z nich rozstrzyga, co wchodzi w skład majątku wspólnego, a co osobistego małżonka. Orzeka też o jego wartości oraz decyduje o żądaniu ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym i ewentualnym zwrocie środków, które uszczupliły majątek osobisty małżonka, kosztem zwiększenia majątku wspólnego. Może też rozpatrywać odwrotną sytuację, gdy nakłady z majątku wspólnego doprowadziły do wzbogacenia majątku osobistego, któregoś z małżonków.
Podział majątku wspólnego może być także przeprowadzony w czasie postępowania o rozwód lub separację.
Partner artykułu: Kancelaria Radcy Prawnego – Lucyna Szabelska